Đồng USD được sử dụng rộng rãi trên toàn
thế giới, nhưng không phải ai cũng biết hết những sự thật thú vị xung quanh đồng
tiền này.
CNBC đã điểm qua 10 câu chuyện mà có thể
nhiều người chưa rõ về đồng bạc xanh, từ chuyện đồng 2 USD có giá trị bao
nhiêu, tới vai trò của Mật vụ Mỹ đối với tờ USD…
Phần lớn các tờ tiền giấy của nước Mỹ đều
in hình các Tổng thống của nước này như George Washington, Abraham Lincoln,
Andrew Jackson… Chỉ có hai ngoại lệ là hình Alexander Hamilton in trên tờ 10
USD và hình Benjamin Franklin in trên tờ 100 USD. Trường hợp Hamilton xem ra dễ
hiểu, vì ông là Bộ trưởng Bộ Tài chính đầu tiên của Mỹ. Nhưng vì sao mà
Franklin, một nhà biên tập báo chí và nhà phát minh ra cột thu lôi lại được in
hình trên tờ 100 USD?
Ở đây có nhiều lý do. Thứ nhất, Franklin
là một trong những “khai quốc công thần” của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, có chữ ký
trong bản Tuyên ngôn độc lập của nước này. Thứ hai, một trong những quan điểm
mang tính cốt lõi của ông là “làm việc tích cực là con đường đi tới sự giàu có
đích thực” - quan điểm mang tính nền tảng cho “giấc mơ Mỹ”. Và trên hết, chính
những kỹ năng về in ấn của ông đã giúp in ra đồng tiền giấy đầu tiên của nước Mỹ.
2. Tại sao lại có hình kim
tự tháp trên tờ 1 USD?
Hình Tổng thống George Washington hay
hình con đại bàng trên con dấu của Bộ Tài chính Mỹ in trên tờ 1 USD đều là những
hình ảnh đại diện của nước Mỹ. Vậy hình ảnh kim tự tháp Ai Cập in trên tờ bạc
này có ý nghĩa gì?
Trên thực tế, hình kim tự tháp là một phần
trên con dấu chính thức của nước Mỹ - con dấu có hình đại bàng ở mặt trước và
hình kim tự tháp ở mặt sau. Hình kim tự tháp này được cho là đại diện cho sức mạnh,
13 bậc của kim tự tháp biểu tượng cho 13 bang đầu tiên của Mỹ. Đỉnh của kim tự
tháp còn chưa hoàn thành có ý nghĩa rằng, vẫn còn có những việc phải làm.
3. Một số thành phố ở Mỹ
phát hành tiền riêng
Tiền địa phương khá phổ biến tại Mỹ
trong thời kỳ Đại suy thoái, nhưng trong vài thập kỷ qua, nhiều thành phố ở nước
này đã bắt đầu phát hành tiền riêng để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ. Các loại tiền
địa phương này cũng chỉ được lưu hành riêng lẻ tại các thành phố đó.
Gần đây, xu hướng phát hành tiền địa
phương được cho là bắt đầu tại Ithaca, bang New York. Vào năm 1991, một nhóm cư
dân của thành phố này do Paul Glover dẫn đầu đã tạo ra đồng Ithaca Hour. Mỗi
Ithaca Hour trị giá 10 USD, ngoài ra còn có những mệnh giá nhỏ và lớn hơn. Ngày
nay, lượng Ithaca Hour còn trong lưu thông có tổng trị giá khoảng 100.000 USD.
Các thành phố Madison của bang Wiscosin, Corvallis của bang Oregon, Traverse
City của bang Michigan là vài trong số các địa phương của Mỹ từng phát hành tiền
địa phương.
4. Tiền “ảo” được in nhiều
hơn tiền thật
Có một thực tế là loại tiền “Monopoly” của
trò chơi “Cờ tỷ phú” được in nhiều hơn tiền USD thật ở Mỹ mỗi năm. Hãng Parker
Brothers, công ty tạo ra trò chơi “Cờ tỷ phú” cho hay, hàng năm, họ in hơn 30 tỷ
Đôla tiền “Monopoly”. Trong khi đó, vào năm 2010, Cục In tiền của Mỹ chỉ in có
974 triệu USD tiền thật, trong đó 95% được dùng để thay thế những đồng USD đã
cũ nát.
5. Mỗi tờ USD có thể được
gấp đi gấp lại bao nhiêu lần trước khi rách nát?
Theo CNBC, mỗi tờ USD có thể được gấp đi
gấp 4.000 lần trước khi kết thúc vòng đời. Báo cáo từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ
(FED) cho thấy, tuổi thọ bình quân của tờ 1 USD là 22 tháng, 5 USD là 2 năm, 10
USD là 3 năm, 20 USD là 4 năm, 50 USD và 100 USD là 9 năm. Tiền xu thì bền hơn
và có thể “sống” tới 30 năm.
6. Tiền USD được “bơm hút”
trong lưu thông như thế nào?
FED là cơ quan quyết định in bao nhiêu
tiền USD mỗi năm, còn Cục In tiền là cơ quan thực hiện công tác in ấn. Vậy tiền
cũ trong lưu thông được đổi sang tiền mới bằng cách nào?
Khi FED nhận được tiền gửi bằng tiền mặt
từ các ngân hàng, cơ quan này sẽ kiểm tra tất cả các đồng tiền bằng loại máy
móc đặc biệt. Thông thường, những lần kiểm tra sẽ kết luận khoảng 1/3 số tiền
được kiểm không còn phù hợp trong lưu thông và phải được thay bằng tiền in mới.
Tiền bị loại sẽ được xé vụn, đem chôn lấp ở bãi rác, hoặc đóng gói lại như “quà
lưu niệm” dành cho các chi nhánh FED ở địa phương.
7. Mật vụ Mỹ (USSS) và đồng
USD
Mật vụ Mỹ được biết tới với vai trò bảo
vệ tổng thống, nhưng thực tế ban đầu là một cơ quan được thành lập để chống tiền
giả. Vào năm 1865, Mật vụ ra đời trong bối cảnh tiền USD giả chiếm1/3 số tiền
trong lưu thông. Ngày nay, có khoảng 250.000 USD tiền giả “ra lò” mỗi ngày.
8. Vì sao nhiều đồng xu Mỹ
có cạnh dạng lượn sóng?
Vào thời mà các đồng xu được làm bằng
kim loại quý như vàng hay bạc, nhiều kẻ gian đã “sống khoẻ” bằng cách mài cạnh
đồng xu lấy vàng bạc mà không bị phát hiện ra. Vì vậy, cơ quan chức năng Mỹ bắt
đầu tạo ra những đồng xu có cạnh dạng lượn sóng. Theo Nhà máy in tiền Mỹ, đồng
10 xu có 118 sóng, đồng 25 xu có 119 sóng và đồng 50 xu có 150 sóng.
Cho tới ngày nay, cho dù đồng xu Mỹ
không còn được làm bằng kim loại quý nữa, nhưng vẫn có cạnh lượn sóng nhằm giúp
cho công tác nhận dạng khi cần thiết. Riêng đồng 1 xu và 5 xu Mỹ chưa bao giờ
có cạnh dạng lượn sóng vì chúng chưa bao giờ được làm bằng kim loại quý.
9. Tờ bạc 10.000 USD?
Tờ 100 USD là tờ bạc xanh có mệnh giá lớn
nhất được ấn hành hiện nay. Trước đây từng có các tờ bạc mệnh giá 500 USD,
1.000 USD, 5.000 USD và 10.000 USD, nhưng đã bị ngưng phát hành vào năm 1969 do
“ít được sử dụng” - theo lý do mà FED đưa ra. Lần cuối cùng những tờ bạc này được
in ấn là vào năm 1945. Ngày nay, một số tờ bạc có mệnh giá “khủng” trên vẫn tồn
tại trong tay các nhà sưu tập và vẫn được xem là tiền hợp pháp.
10. Tờ bạc 2 USD có giá
bao nhiêu?
Tờ 2 USD được phát hành đầu tiên vào năm
1862 nhưng sau đó bị ngưng phát hành vào năm 1966, rồi lại được phát hành trở lại
10 năm sau đó. Thêm một điều đặc biệt nữa: chỉ chưa đầy 1% lượng tiền giấy USD
trong lưu thông là tờ 2 USD. Tuy nhiên, những điều này không hề giúp đồng 2 USD
tăng giá trị, và chúng vẫn chỉ đáng giá 2 USD mà thôi.
Trần Đình Khoa gởi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét